ویژگی های امام زمان (عج)

امام زمان (عج) وارث همه‌ی پیامبران و اولیای الهی است. از این‌رو دربردارنده‌ی مجموعه‌ی کاملی از فضایل اخلاقی است. در اینجا به برخی از ویژگی‌های اخلاقی امام مهدی (عج) که در احادیث برجسته شده، اشاره می‌کنیم.

۱-­ عبودیت و بندگی: از بزرگترین صفات انبیاء و اولیای الهی که در قرآن به آن توجه بسیار شده است، عبودیت و بندگی است. به طور که نامی از پیامبر برده نشده مگر اینکه او را عبد و بنده معرفی کرده است. امام مهدی (عج)، خاتم‌الأوصیاء است. در برابر خداوند بسیار فروتن بوده و در برابر عظمت الهی خاشع می‌باشد  و همواره بیم خدا در دل داشته و به مقام تقرّبی که در نزد خداوند دارد، هرگز مغرور نشده و در حکومت ایشان، به احدی ظلم نمی‌شود[۱].

۲- اخلاق محمدی: قرآن کریم، پیامبران و از جمله ابراهیم (ع) و حضرت محمد (ص) را به عنوان الگو و اسوه در همه‌ی شئون زندگی معرفی می‌کند: «وَ إِنَّکَ لَعَلى‌ خُلُقٍ عَظِیمٍ»[۲]:

«مهدی (عج) صاحب سکینه و وقار است … و همنام پیامبر (ص) و صاحب و دارنده‌ی خلق محمدی است»[۳].

امام علی (ع) روزی به امام حسین (ع) نگاهی کرده و فرمودند: «… خداوند از دودمان او، مردی همنام پیامبر (ص) به وجود می‌آورد که در خوی و سیرت مانند خودِ آن حضرت است. به هنگامی که مردم از همه جا غافل و حق از میان برود و ظلم، سراسر گیتی را فراگرفته باشد، ظهور کند … او زمین را پر از عدل کند هم‌چنان که پر از ظلم و ستم شده باشد»[۴].

۳- اهل جود و کرم: از ویژگی‌های اخلاقی امام مهدی (عج)، صفت جود و برخورد کریمانه با دیگران است. بخشنده بودن در عصر او، به عنوان یک فرهنگ در بین مردمان رواج می‌یابد. امام (ع) اهل بخشش است و بدون سخت‌گیری، نیاز و خواسته‌ی دیگران را برآورده می‌سازد. او نسبت به کارگزاران خویش، سخت‌گیر و با مستمندان بسیار دل‌رحم (رحیم) و مهربان است[۵].

۴- دانش گسترده: امام علی (ع) درباره‌ی ایشان می‌فرمایند: «هُوَ أَکْثَرُکُمْ عِلْماً[۶]؛ او دانشمندترینِ شماست».

۵- اهل جود و کرم: از امام صادق (ع) نقل شده است: «فَوَ اَللَّهِ مَا لِبَاسُهُ إِلاَّ اَلْغَلِیظُ وَ لاَ طَعَامُهُ إِلاَّ اَلْجَشِبُ[۷]؛ به خدا سوگند! لباس او جز پارچه‌ای زبر و خشن و غذای او، جز غذای ساده نیست».

۶- عدالت‌‌گستری: امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرمایند: «یَمْلَأُ اَلْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً؛ امام مهدی (ع) جهان را از عدالت پر می‌سازد»[۸] و نیز از امام باقر (ع) نقل شده است: «او در بین مردم به عدالت رفتار می‌کند؛ چه نیکوکار باشند و چه بدکار»[۹].

[۱] خورشید مغرب، به نقل از المهدی الموعود، ح۲۸۰/۱

[۲] سوره قلم، آیه ۴

[۳] خورشید مغرب، به نقل از المهدی الموعود، ح۲۸۰/۱

[۴] بحارالأنوار، ج۵۱، باب۴، ح۱۱۹

[۵] خورشید مغرب، ۳۰

[۶] منتخب‌الأثر، ص۳۰۹

[۷] بشاره المصطفی، ص۲۰۷

[۸] اصول کافی، کلینی، ج۱، ص۳۳۸

[۹] منتخب‌الأثر، ص۳۱۰