آثار انتظار

در سخنان معصومین علیهم‎‌السلام، چنان مقام و منزلتی برای منتظران راستین حضرت آورده شده که انسان را شگفت‌زده می‌کند. در اینجا به برخی از فضائل منتظران با استفاده از روایات اشاره می‌شود. منتظران راستین، برترین مردم همه‌ی روزگاران هستند[۳]، بسان حاضران در خیمه‌ی آن حضرت هنگام ظهور می‌باشند[۴] ثواب ایشان همانند پاداش نمازگزار و روزه‌دار است[۵]. آنان بسان مجاهدان در راه خدا در رکاب رسول خدا (ص) هستند[۶]. پاداش هریک از آنان برابر با هزار شهید از شهدای صدر اسلام است[۷].

یکی از مهم‏‌ترین و واجب‏‌ترین امور، ادا کردن حق کسی است که بر عهده‏‌ی ما حقی دارد. بدون تردید، کسی که از تمام مردم حقّش بر گردن ما افزون‏‌تر است، از همه بیش‏‌تر و بهتر، احسانش شامل حال ما می‏‌شود. آن کسی است که خداوند انتظار فرجش را بهترین اعمال ما قرار داده است. انتظار فرج، فراتر از انتظار معمولی است. یعنی انتظاری همراه با آگاهی، بصیرت، درایت، معنویت، آمادگی، حق‏‌گرایی، عدالت‏‌خواهی و… .

به عبارت روشن‏‌تر، انتظار فرج، شناخت حق و شناختن رهبر و امام حق و انتظار یاری رساندن به او است. چنین شخصی در غیبت امام، چنان رفتار می‏‌کند که گویا در زمان ظهور ایشان زندگی می‏‌کند.

در ذکر دلایل برتری و فضیلت انتظار، موارد بسیاری در احادیث و روایات نقل شده‏‌اند که در اینجا به چند مورد از آن‏‌ها اشاره می‏‌کنیم.

روایت زیبایی از امیرمؤمنان علی (ع) اشاره به این موضوع دارد. از دیدگاه ایشان، انتظار فرج، محبوب‏‌ترین عمل نزد خداوند است. ایشان می‏‌فرمایند: «منتظر فرج از جانب خدا باشید و از رحمت و دستگیری خداوند ناامید نباشید. همانا دوست‏‌داشتنی‏‌ترین کارها در پیشگاه خدای عزّ و جلّ انتظار فرج است».

امام صادق (ع) فرمودند: «اَفْضَلُ اَعْمالُ شِیَعتُنا اِنْتِظارُ الْفَرَج، مَنْ عَرَّفَ هذا الأَمْر فَقَدْ فَرَجَ عَنْهُ بِاِنْتِظارِهِ[۸]؛ بهترین عمل شیعیان ما انتظار فرج است. هرکس که این امر را بشناسد، با همین انتظاری که دارد، فرج برای او حاصل می‏‌شود».

امام سجاد (ع) نیز می‏‌فرمایند: «اِنْتِـظارُ الْفَرَجِ مِـنْ اَعْـظَمِ الْفَـرَجِ [۹]؛ انتظار فرج، خود از بزرگ‏‌ترین گشایش‏‌ها است».

در پاسخ به اینکه چرا این همه فضیلت و پاداش برای انتظار ذکر شده است، شاید بتوان گفت:

۱-­ انتظار، پیوند شیعه با امام: ولایت و امامت، رکن اصلی مکتب تشیّع است. از دیدگاه شیعه، پذیرش ولایت معصومین علیهم‎‌السلام تسلیم بودن در برابر امام و حجّت عصر، سرآمد همه‌ی فضیلت‌ها و شرط اساسی قبولی همه‌ی اعمال عبادی است.

انتظار در زمان غیبت به نوعی، اعلام پذیرش ولایت و امامت واپسین امام از سلسله‌ی ائمه علیهم‎‌السلام است و همین انتظار موجب می‌شود که ارتباط قلبی و معنوی، حفظ شده و آن‌ها در همه‌ی اعصار از فیض وجود ایشان برخوردار باشند.

۲- انتظار، عامل پویایی و سازندگی فرد و جامعه: انتظار، نقش مهمی در سازندگی، پویایی و اصلاح فرد و جامعه در زمان غیبت دارد، و اگر انسان منتظر، به وظایفی که برای او شمرده شده عمل کند، به وظیفه‌ی خود عمل کرده و از جایگاه و مرتبه‌ی والایی برخوردار می‌شود.

[۱] علی‌اکبر دهخدا، لغتنامه، کلمه «انتظار»

[۲] مکیال‌المکارم، موسوی اصفهانی

[۳] کمال‌الدین و تمام‌النعمه، ج۱، ص۳۱۹، ح۲

[۴] اصول کافی، ج۲۲، ح۲؛ کمال‌الدین و تمام‌النعمه، ج۲، ص۳۵۷

[۵] اصول کافی، ج۲، ص۲۲۲، ح۴

[۶] کمال‌الدین و تمام‌النعمه، ج۱، ص۳۱۷، ح۳؛ عیون اخبارالرضا، ج۱، صص ۶۸، ۳۶

[۷] کمال‌الدین و تمام‌النعمه، ج۱، ص۳۲۳، ح۶

[۸] مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۱۰

[۹] همان، ص ۱۲۲، ح۴